حاملگی مدیریت نشده و افزایش خطر ایدز

حاملگی مدیریت نشده و افزایش خطر ایدز

سلامت نیوز:6202 ایرانی تاکنون در اثر ابتلا به ویروس HIV جان خود را از دست داده‌اند و بیشترین میزان کشته‌ها مربوط به مرضی مهلک بوده که HIV عامل بروز آن است و درمان مشخصی ندارد: ایدز. آمار جدید منتشره از مبتلایان به ایدز نشان می‌دهد که ابتلا از طریق رابطه جنسی، نسبت به سال‌های اولیه شیوع بیماری رشد نگران‌کننده‌یی داشته و کم مانده تا عامل اول ابتلا به ایدز شود. یکی از راهکارهای جلوگیری از شیوع ایدز از طریق رابطه جنسی، استفاده از کاندوم است که کاربردی هم در جلوگیری از حاملگی ناخواسته دارد. اما از آنجا که کشور سیاست‌های افزایش جمعیت را پیش گرفته و با توجه به کاربرد دوم این وسیله پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی، استفاده از آن شدیدا کاهش یافته و پیشگیری از ایدز دشوارتر شده است.

کاندوم زنانه

به گزارش سلامت نیوز، روزنامه «تعادل» در گفت‌وگو با رییس اداره کنترل ایدز وزارت بهداشت و رییس مرکز توسعه پیشگیری بهزیستی این مساله را بررسی می‌کند.

03هزار نفر مبتلا به ایدز هستند

نام ترسناکی دارد: ایدز. اما سابقه و عملکردش از اسمش ترسناک‌تر است. این بیماری که از طریق ابتلا انسان به ویروس HIV بروز پیدا می‌کند، سبب ضعف سیستم ایمنی بدن شده و میزبانش را به کشتن می‌دهد. نکته هراسناک این است که ایدز درمان ندارد و تنها به کمک داروهای گران‌قیمت، قابل کنترل است. نخستین بیمار ایرانی، کودکی 5ساله بود که در سال 1366، به خاطر استفاده از فرآورده‌های خونی ناسالم خریداری شده از فرانسه به ایدز آلوده شد. از آن سال تاکنون، نزدیک به 30هزار نفر به ویروس HIV آلوده شده که از این میان 6990 نفر ایدز گرفته و 6202 نفر جان خود را از دست داده‌اند.

موج اول ابتلا به ایدز که با فرآورده‌های خونی آلوده آغاز شد، به زودی جای خود را به موج دومی داد که از طریق سرنگ‌های آلوده که بین معتادان به صورت اشتراکی استفاده می‌شد، شیوع یافت. اما شواهد حاکی از آن است که این راه ابتلا، به زودی جایگاه نخست را در تعداد قربانیان از دست خواهد داد. موج سومی در راه است که همه از آن ابراز نگرانی می‌کنند: ابتلا از طریق رابطه جنسی.

فرد مبتلا به ایدز، می‌تواند از طریق رابطه جنسی، دیگران را به این بیماری آلوده کند. به نقل از وب‌دا، آمار جدید منتشره نشان می‌دهد که در سال 93، رابطه جنسی ناسالم دلیل 37.3درصد ابتلا به ایدز در کشور بوده است. هرچند این عامل، هنوز علت دوم ابتلا به ایدز است، اما با توجه به رشد نگران‌کننده 23درصدی که سریع محسوب می‌شود، به‌زودی جای ابتلا از طریق تزریق با سرنگ آلوده را خواهد گرفت.

روابط جنسی خارج از چارچوب

کاندوم در جلوگیری از حاملگی ناخواسته استفاده می‌شود. اما کاربرد مهم دیگر این وسیله، پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی است که ایدز هم یکی از آنها محسوب می‌شود. حال با توجه به سیاست‌های افزایش جمعیت کشور، استفاده از این وسیله کاهش یافته و حتی در برخی موارد دسترسی به آن محدود شده است. عباس صداقت، رییس اداره کنترل ایدز و بیماری‌های مقاربتی وزارت بهداشت، محدود شدن دسترسی به کاندوم در برخی مراکز توزیع را تایید می‌کند، اما می‌گوید که این وسیله به طور رایگان در اختیار افراد با رفتار پرخطر قرار می‌گیرد. به گفته صداقت، 3سناریو برای شیوع ایدز از طریق رابطه جنسی وجود دارد. نخستین آنها شیوع به خاطر برقراری رابطه جنسی بین افراد معتادی که از طریق سوزن آلوده مبتلا شده‌اند و همسرانشان است. این مساله همسران افراد معتاد را در معرض خطر ابتلا به ایدز قرار می‌دهد. دومی ابتلا از طریق رفتارهای جنسی پرخطر است که افراد بعد از مصرف مواد مخدر جدید و روانگردان‌ها از خود بروز می‌دهند. اما سناریو سوم برقراری روابط‌جنسی خارج از چارچوب ازدواج است که خطر شیوع بین افرادی که مواد مخدر تزریقی یا روانگردان استفاده نمی‌کنند را افزایش می‌دهد.

حاملگی مدیریت نشده و افزایش خطر ایدز

رییس اداره کنترل ایدز همچنین خطر دیگری را افشا می‌کند: افزایش میزان انتقال ایدز از مادر به فرزند. یک‌سوم مبتلایان به ایدز را زنان تشکیل می‌دهد و با توجه به تغییر الگوی ابتلا به ایدز، این تعداد در حال افزایش است. صداقت می‌گوید که بارداری‌های مدیریت نشده در زنان مبتلا، 40 تا 50درصد خطر ابتلا نوزادان به ایدز را افزایش می‌دهد. البته او به این مساله اشاره می‌کند که امکان جلوگیری از انتقال بیماری به نوزادان در کشور وجود دارد و خدمات تشخیصی و درمانی در این مورد کاملا رایگان است. لذا به زوج‌هایی که رفتار پرخطر جنسی داشته‌اند، توصیه می‌کند که به مراکز مرتبط مراجعه کنند.

صداقت می‌گوید که پیشگیری از HIV آسان است؛ باید از رفتارهای پرخطر جنسی اجتناب کرد. البته استفاده از کاندوم هم کارساز است، به شرط آنکه در دسترس باشد. رییس اداره کنترل ایدز می‌پذیرد که ممکن است در مراکز عمومی، توزیع کاندوم محدود شده باشد، اما با توجه به کاربرد دوگانه این وسیله و با توجه به مصرفش در جلوگیری از ابتلا به HIV، در مراکز گذری وزارت بهداشت به رایگان توزیع می‌شود.

پیشگیری، محدود به افراد خاص

مراکز گذری، مراکزی هستند که با هدف کاهش آسیب‌های اعتیاد تشکیل شده و به خدمات‌دهی به معتادان و خانواده‌هایشان، زنان با رفتار پرخطر جنسی و کودکان کار مشغولند. این مراکز که تعدادشان در کشور 140عدد است، در مناطقی که پرخطر تلقی می‌شوند، تاسیس شده‌اند.

«تعادل» برای آشنایی بیشتر با این مراکز، با رییس مرکز توسعه پیشگیری سازمان بهزیستی کشور تماس گرفت.

مجید رضا‌زاده گفت که این مراکز، در راستای برنامه‌های استراتژیک 5ساله پیشگیری از ایدز تاسیس شده‌اند که نوعی همکاری بین سازمان‌ها و نهادهای مختلف مرتبط با سلامت محسوب می‌شود. در این مراکز سرنگ، پنبه الکلی و کاندوم به رایگان توزیع می‌شود و جامعه هدفشان، افرادی هستند که در معرض خطر ابتلا به ایدز قرار دارند.

وی محدود شدن دسترسی به کاندوم را تکذیب می‌کند و می‌گوید: این وسیله در داروخانه‌ها برای آنها که قصد خریدش را دارند، فراهم است. کاندوم همچنین به‌طور رایگان در اختیار افرادی که رفتار پرخطر دارند، قرار گرفته می‌شود و دولت برای رایگان شدن سرنگ ، پنبه الکلی و کاندوم در سال 9 میلیارد تومان اعتبار اختصاص داده است.

رضازاده در پاسخ به این سوال که درمان بیماران ایدز چه هزینه‌ای دارد، گفت: درمان ایدز برای بیماران هزینه‌ای ندارد و تمام هزینه آن به عهده دولت است. ضمن آنکه آزمایش ایدز نیز در مراکز گذری به صورت رایگان ارایه می‌شود.


کاهش استفاده از وسایل پیشگیری در مناطق پر خطر

وسایل پیشگیری میان افرادی که در نظر وزارت بهداشت در خطر قرار دارند، به رایگان توزیع می‌شود. اما آیا این مساله برای جلوگیری از ایدز کفایت می‌کند؟ همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، تنها معتادان و خانواده‌هایشان در معرض ابتلا به بیماری ایدز از طریق روابط جنسی نیستند و تمام کسانی که رابطه جنسی خارج از چارچوب خانواده دارند، در خطر محسوب می‌شوند. بنابراین استفاده عمومی از کاندوم به عنوان وسیله پیشگیری، یک ضرورت کتمان ناپذیر است. اما یک منبع مطلع که نخواست نامش فاش شود، گفت که بعد از اجرای سیاست‌های افزایش جمعیت، استفاده از این محصول در مناطق جنوبی شهر تهران که اتفاقا بسیاری از مناطق پرخطر نیز در آن واقع شده‌اند، به طرز چشمگیری کاهش داشته است.

او می‌گوید: هرچند عرضه این محصول در داروخانه‌ها مانند سابق ادامه دارد، اما خرید آن، خصوصا در مناطق جنوبی تهران کاهش یافته است. همچنین کاندوم تولید داخل که از قیمت پایین‌تری برخوردار است و اقشار کم‌درآمد توانایی خرید آن را دارند، به ندرت در بازار یافت می‌شود. از طرف دیگر، شنیده‌ها حاکی از آن است که توزیع رایگان کاندوم به زوج‌ها توسط وزارت بهداشت متوقف شده است و این وسیله تنها در مراکز گذری و برای افراد در معرض خطر به صورت رایگان توزیع می‌شود. موج سوم ایدز در راه است و روابط جنسی ناسالم، عامل اصلی آن. اما هنوز هیچ مسوولی در کشور حاضر نیست شیوع و وقوع این نوع روابط در کشور را به صراحت بپذیرد. صحبت از روابط جنسی خارج از ازدواج تابویی است که کسی حاضر به شکستنش نیست و گویا نظام سلامت هم یکی از قربانیان این تابو محسوب می‌شود.

در کنار این مساله، تبلیغات برای کاهش استفاده از محصولاتی مانند کاندوم و محدود شدن دسترسی به این محصولات، به تبعات منفی روابط جنسی ناسالم می‌افزاید. باید دید که آیا مسوولان حاضرند به بهای شکستن تابو‌ها، سلامت کشور را تضمین کنند یا باید منتظر فجایعی از قبیل افزایش شیوع بیماری ایدز بود.
منبع:روزنامه تعادل

کاندوم مردانه